فرآیند های اجتماعی ورزش

جامعه شناسی ورزشی

بررسی نقش و اثرات اجتماعی ورزش به عهده علم جامعه شناسی و شاخه جدیدی از این علم با عنوان جامعه شناسی ورزشی است. « اگوس کنت » فیلسوف بزرگ قرن نوزدهم فرانسه و واضع جامعه شناسی آن را علم به تجزیه و تشیح مظاهر حیات اجتماعی می‌داند. « امیل دورکیم » جامعه شناس معاصر فرانسوی جامعه شناسی را علمی‌ می‌داند که صور خاص و متفاوت حیات اجتماعی را که متکی به « وجدان جمعی » است، بررسی می‌کند. « وجدان جمعی » افکار عقاید، ایده‌آل‌ها، ارزش‌ها و معتقدات توده مردم است. تربیت بدنی و ورزش نیز یکی از صور حیات اجتماعی است بنابراین مانند سایر صور حیات اجتماعی قابل مطالعه و بررسی است. این پدیده‌ها مانند هر پدیده اجتماعی دیگر می‌تواند با سایر زمینه‌های اجتماعی اعم از فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و تربیتی رابطه برقرار نماید. بررسی رابطه و کنش و واکنش متقابل بین این پدیده‌ها با ورزش، همچنین چگونگی عملکرد ورزشکاران در رابطه با این پدیده‌ها از وظایف جامعه شناسی ورزشی است. به طور خلاصه می‌توان گفت جامعه شناسی ورزشی، بررسی ارتباط جامعه و ورزش است.

کواکلی اهداف عمده جامعه شناسی ورزش را چنین بیان داشته است:

– بررسی ارتباط بین ورزش و سیار جنبه‌های جامعه چون خانواده، تعلیم و تربیت، سیاست، اقتصاد، رسانه‌های گروهی، مذهب، تشکیلات اجتماعی، رفتار گروهی و الگوهای واکنش اجتماعی که در ورزش رخ می‌دهد.

– عوامل فرهنگی و ساختاری و موقعیتی که ورزش و تجارب ورزشی را متأثر می‌سازند.

– فرآیند‌های اجتماعی که در جنب ورزش رخ می‌دهند، فرآیند‌هایی چون اجتماعی شدن، رقابت و مسابقه، همکاری و اتحاد، مخالفت (تضاد) و ایجاد تحرک و تحول اجتماعی.

جامعه شناسان ورزشی همواره علاقمندند در طرح‌های تحقیقی خود، رفتار ورزشکاران در جامعه، شناخت اثرات ورزش در روابط اجتماعی، آثار برنامه‌های ورزشی در زندگی جوانان و خانواده آنها، ارتباط ورزش با دین، سیاست و وضع اقتصادی جامعه را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد…

از سوی دیگر دسته بندی‌هایی که شرایط مختلف اجتماعی به وجود می‌آورند مانند تقسیم‌بندی‌های گروهی، از مدرسه و محله گرفته تا شهر و کشور و نژاد، باعث تأثیر و تأثر متقابل تمدن‌ها، فرهنگ‌ها و الگوهای رفتاری گردیده و شرایط مناسب‌تری برای رشد اجتماعی افراد به وجود می‌آورد. به این ساختار مناسب ارتباطی، بایستی شایستگی‌های فردی، پذیرش‌های اجتماعی، ارتقاء فرهنگ، رشد شخصیت و منش را اضافه نمود تا شرایط فرآیند اجتماعی شدن از طریق ورزش را به عنوان یک نظریه مستدل به یافته‌های تحقیقی پذیرفت.

فرآیند‌های اجتماعی شدن از طریق ورزش

درباره فرآیند اجتماعی شدن از طریق ورزش مطالعات بسیار انجام شده است. تقریباً همه تحقیقات اثر ورزش را به عنوان یک عامل بسیار مهم و لازم مورد تأیید قرار داده‌اند. «اسو آهولا » معتقد است فعالیت‌های ورزشی که در بردارنده همکاری و روابط متقابل دوستانه با هدف مشترک باشد از لحاظ روانشناسی سالم‌تر از اعمالی است که براساس رقابت پایه ریزی شده باشد. همچنین تحقیقات «جانسون» و «جانسون » نشان می‌دهد رقابت درون گروهی در ترکیب با همکاری داخل گروه، از نظر روانشناسی سودمندتر است. آنان معتقدند فعالیت‌هایی که ساختارشان تحقق هدف مشترکی را در خود دارد در مقابل فعالیت‌های رقابتی از نظر روانشناسی اجتماعی دارای ارزش بیشتری بوده، تشویق بیشتر یاران خودی و رقیب را باعث گردیده و اضطراب و تنش را کاهش می‌دهد. به علاوه تلقی مثبت نسبت به بازیکنان خودی، رقیب، داوران، مربی و تماشاگران ایجاد نموده، دیدگاه اجتماعی فرد را وسعت داده و پایه‌های ارتباطات موفق او را فراهم می‌نماید…

فهرست محتوا :
جامعه شناسی ورزشی
فرآیند‌های اجتماعی شدن از طریق ورزش
تأثیر عوامل اجتماعی در گرایش به ورزش
خانواده
مدرسه
دوستان
جامعه
سازگاری اجتماعی
پذیرش اجتماعی
ورزش و بزهکاری اجتماعی
منابع و ماخذ