شیمی و تکنولوژی چسب چوب

لیگنین به عنوان فرآورده زاید کارخانه های کاغذسازی ، ازابتدای کارفرآیند کاغذ سازی سولفیت، به عنوان یک ماده خام مناسب جلب نظر کرده است. اولین کارهای ثبت شده درباره استفاده ازمایع سولفیت مصرف شده (SSL) به عنوان چسب برای کاغذ،چوب ،و سایر مواد لیگنوسلولوزی، به اواخر قرن قبل برمی گردد و روز به روز بر تعداد آنها افزوده شده است. بنابر آمار سازمان خوار و بار و کشاورزی وابسته به ملل متحد، تولید جهانی خمیر کاغذ در سال ۱۹۷۶ به ۹۰ میلیون تن رسید که حدود ۱۵ میلیون تن آن به وسیله فرآیند سولفیت به دست آمده بود. درفرآیند سولفیت، فقط نیمی از چوب به صورت خمیربه دست می آید و نیم دیگرSSL است. در سالهای اخیر، تولید تقریبی SSL در آلمان ۵۵۰۰۰۰ تن، در اتریش ۴۶۰۰۰۰ تن، در سوئد۶۵ را میلیون تن، در فنلاند ۱٫۱ میلیون تن ، در کانادا ۲٫۹ میلیون تن، در آمریکا ۲٫۲  میلیون تن، و در شوروی ۲٫۸ میلیون تن بوده است.

ازسوی دیگر ،بهربرداری صنعتی ازلیگنین ازلیگنین درمقیاس بالاهنوزمشکل حل نشده ای است. درحال حاضر،قسمت اعظم مایعات مصرف شده درکارخانه های خمیرسوزانده می شوندوفقط ۲۰% آن به منظورهای مختلف، ازقبیل عوامل پخش کننده،گل حفاری چاههای نفت، موادقرص ساز، عوامل پایدارکننده درقالب گیری وافزودنی به سیمان به مصرف می رسند. باتوجه به کمبودفزاینده موادخام آلی، البته این وضع خوبی نیست. اشکال اصلی درکاربردSSL به عنوان چسب کاغذ، رنگ تیره ورطوبت گیربودن شدیدآن است. به این دلیل، این ماده نمی تواندبا سایر چسبهای طبیعی وسنتزی رقابت کند، اما رنگ قهوه ای SSL درتولیدتخته خرده چوب ، تخته لایه ، یا تخته فیبردیگر عیبی به شمارنمی آید. به علاوه ، دررشدسریع تولید تخته خرده چوب درسه دهه اخیر، ایجاب می کندکه چسب ارزان ، به مقدارزیادقابل عرضه وتولیدآن مستقل ازنفت خام باشد. لیگنین، علاوه براینکه تمام این شرایط را داراست، فرمالدهیدنیزآزادنمی کند ودرنتیجه، مشکل جدی چسبهای اوره – فرمالدهید(UF) را ندارد. دراین فصل ، پیشرفتهای حاصل درزمینه استفاده ازمشتقات لیگنین به عنوان چسب چوب شرح داده می شود. البته هیچ کدام ازاین دست آوردهای علمی به طور صنعتی ودرمقیاس بزرگ مورداستفاده قرارنگرفته است، اماچندنمونه ازسیستمهای ارائه شده قابلیت صنعتی شدن را دارند.

فهرست :

مقدمه
سوابق شیمیایی واکنش پرورده شدن لیگنین
الف: شبکه ای شدن لیگنوسولفونات دراثر واکنشهای تراکمی
ب: شبکه ای شدن لیگنوسولفوناتهادراثر جفت شدن اکسایشی
کاربردلیگنین به عنوان چسب برای تهیه تخته
خرده چوب ، تخته لایه ، وتخته فیبر
الف. پرورده شدن تخته های لیگنوسولفوناتی دراثر پرس طولانی وسپس گرمادهی
ب. پرورده شدن تخته خرده چوبهای لیگنوسولفوناتی با سولفوریک اسید

به همراه شکل