شیشه

تاریخچه

امروزه وجود شیشه در محیط اطراف ما چنان عادی است که به ندرت وجود آن را احساس می کنیم ولی مصریان قدیم شیشه را جسم باارزشی تصور می‌کردند و این موضوع را میتوان از وجود مهره‌های شیشه‌ای که در آرامگاه فراعنه کشف شده‌اند دریافت. حتی در دوران‌هایی به مراتب قدیمی تر نیز غارنشین‌های اولیه ابزارهای زندگی خود مانند تبر، کارد، نیزه و بسیاری از ابزارهای دیگر از قطعات شیشه‌های آتش فشانی میساختند.

قبل از آن که بشر موفق به ساختن شیشه مصنوعی بشود طبیعت آن را به طور طبیعی به وجود آورده است. بدین طریق که مواد مذاب دارای ترکیبات مخصوصی بوده‌ اند از دهانه ی کوه ها فوران نموده و به علّت سریع سرد شدن به شیشه تبدیل شده‌اند البته باید توجه داشت که این شیشه‌ ها تقریباً دارای کلیه خواص شیشه‌ های مصنوعی هستند فقط ممکن است در اغلب مواقع شفاف نباشند یعنی نور به خوبی از آنها عبور نمی‌کند. مردمان نخستین این گونه سنگ‌های شیشه‌ ای را شکسته و از قسمت تیز آن به عنوان آلت جنگ و شکار استفاده می‌کردند.

تعریف شیشه و ترکیبات آن

شیشه ماده ی بی شکل و جامد است که در آب اسیدها به جز HF و قلیاها و نمک‌ها حل نمیشود. شفاف هستند، نور را از خود عبور میدهند، در حالی که سخت هستند در برابر گرما و ضربه مقاومت ندارند که معمولاً از سیلیس (Sio2)، سدیم اکسید (Na2o) کلسیم اکسید (Cao) تهیه میشود.
اما از آنجا که میتوان تعداد نامحدودی از شیشه‌ های معدنی را بدون استفاده از سیلیس تهیه کرد پس وجود سلیس برای ساخت شیشه ضروری نیست.

مراحل تهیه شیشه

با توجه به جدول عناصر کمتر عنصری را می‌توان یافت که از آن شیشه به دست نیاید ولی سه عنصر :
۱- کربنات دو سود ۲- سنگ آهک ۳- سیلیس
مواد اصلی تشکیل دهنده شیشه می باشند که در اکثر کارخانه‌های شیشه سازی مورد مصرف می‌باشد.

اصولاً میتوان از دو نوع ترکیب اصلی برای ساختن شیشه که عمومیت بیشتری دارد نام برد

۱- آهک، کربنات دو سود، سیلیس
۲- پتاس، اکسید سرب، سیلیس

شیشه‌ هایی که مواد آنها قلیایی هستند در مقابل عوامل جوی کمتر مقاومت می‌کنند شفافیت خود را از دست می‌دهند. اگر مقدار Sio در مصالح شیشه از ۵/۰ درصد تجاوز کند خمیر شیشه دارای ویسکوزیته زیادی میشود و روانی آن کمتر می‌شود.

نتیجه شکل دادن به آن با مشکل رو‌به‌رو خواهد شد و شیشه‌ هایی که مواد اولیه آن از فلز بسپار (پلیمر) استفاده شده است، در مقابل مواد شیمیایی از مقاومت بهتری برخوردارند به همین دلیل شیشه‌ های مورد مصرف در آزمایشگاه را از این نوع می‌سازند.

علاوه بر موارد فوق همیشه مقداری خرده شیشه نیز با مواد دیگر وارد کوره میگردد. افزودن خرده شیشه به ذوب مواد سرعت بیشتری میدهد باید ترکیبات شیشه طوری باشد که در هنگام پخت در آن ترکیبات گداز آور مخصوصاً سیلیکات‌هایی مانند K2Sio3 و Na2Sio3 در آن تشکیل شود، رطوبت هوا در آن اثر کرده و از شفافیت آن کم میکند.

اگر به ترکیبات اولیه شیشه مقداری اکسید سرب اضافه کنیم شیشه شفاف‌تر شده و بهتر نور را از خود عبور می‌دهد به همین علّت است که برای ساختن بلور به جای Cao از Pbo و Pb3o4 استفاده می‌کنند.

فهرست :
تاریخچه
تعریف شیشه و ترکیبات آن
مراحل تهیه شیشه
۱- طرز پخت شیشه
کوره‌های بوته‌ ای
۲-شکل دادن شیشه
کاربردهای شیشه‌ گری
ساخت شیشه مسطح به طریقه نورد
شیشه‌های رنگی
شیشه مسلح
شیشه مقاوم در برابر حرارت
شیشه پیش تنیده
شیشه نشکن
شیشه‌های مقاوم در مقابل صوت
شیشه ضد گلوله
شیشه معمولی
شیشه‌های سربی
شیشه‌های بوردار
شیشه‌های فتوکرومیک
بازیافت شیشه
اهمیت بازیافت شیشه
بازیافت
چگونه شیشه را بازیافت کنیم
منابع و ماخذ