بدن انسان Human Body

بدن انسان ، دستگاهی شگفت انگیز بوده و دارای اندامهای گوناگونی است . هر عضوی وظیفه خاصی دارد و تمام اندام ها برای سلامت و زنده نگه داشتن انسان ، با یکدیگر در ارتباط دقیق هستند . بدن شما نیز مانند هر دستگاهی به سوخت ( غذا ) نیازمند است . اکسیژن مصرفی شما ، غذای داخل بدن را به انرژی تبدیل می کند .این انرژی ، باعث بازی ، تفکر ، کار کردن و رشد شما می شود .
بدن شما از میلیون ها سلول بسیار ریز گوناگون ساخته شده است . یک گروه سلول را که با یکدیگر کار می کنند ، بافت می نامند . برای مثال ، سلولهایی که در جا به جا کردن اشیاء سنگین به شما کمک می کنند ، بافت های ماهیچه ای نامیده می شوند . بافتهایی که با یکدیگر ، کار مشابهی انجام می دهند را عضو اندام می نامند . قلب ، عضوی است که خون را به سراسر بدن تلمبه می کند . سایر اندام بدن ، عبارتند از : کبد ( جگر ) ، ششها ، شکم ، پوست و…..
اندامهایی را که با همدیگر کار می کنند ، ‘دستگاه’ می نامند . دستگاههای بدن انسان ، عبارتند از : دستگاه گوارش ( دهان ، شکم ، روده ها ) ؛ دستگاه اعصاب ( مغز و کلیه رگهای عصبی ) ؛ و دستگاه گردش خون ( قلب ، سرخرگها ، سیاهرگها ) . مطالعه و بررسی بدن انسان را تشریح ( آناتومی ) می نامند.
سلول Cell
سلولها ، کوچکترین ذرات زنده گیاهان و جانوران هستند . سلول تکی را می توان با استفاده از میکروسکوپ مشاهده کرد . حتی ریزترین ذرات پوست بدن انسان نیز دارای میلیون ها سلول زنده است . سلولها معمولا گرد هستند . تعداد کمی از آنها مارپیچی و بعضی دیگر مانند سلولهای عصبی ، دارای شاخه های پهن هستند .
در سال ۱۶۶۵ ، دانشمندی به نام رابرت هوک تکه ای چوب پنبه را زیر میکروسکوپ را قرار داد و ذرات بسیار ریز درون آن را مشاهده کرد . وی این ذرات را سلول نامید و تا کنون نیز به همین نام نامیده می شود .
خون Blood
خون ، مایعی است که به اندام های بدن غذا می رساند و مواد زاید را نیز از بدن خارج می کند . خون ، اکسیژن را از شش ها و مواد غذایی را از دستگاه گوارش دریافت می کند و به همه سلولهای بدن می رساند . هر سلول ، آنچه را که عینا نیاز دارد ، از خون می گیرد . پس از آن خون ، مواد زائد سلول را که شامل آب و دی اکسید کربن است با خود می برد .
خون ، همچنین وظیفه انتقال مواد شیمیایی به قسمت های مورد نیاز بدن را به عهده دارد ، میکروب ها را می کشد و حرارت بدن را در حد مناسب نگاه می دارد.
خون در مغز استخوانها ساخته می شود . بدن یک انسان بالغ دارای پنج لیتر خون است . این خون ، از مایعی بی رنگ به نام پلاسما و میلیونها سلول یا گلبول ، ساخته شده است . گلبول قرمز ، سلول های کوچک دایره ای شکل هستند که رنگ خون را به وجود می آورند . در خون ، گلبول های سفید هم وجود دارد در هر میلیمتر مکعی خون ۵ میلیون گلبول قرمز و حدود ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ گلبول سفید وجود دارد
مبارزه با بیماری ها
گلبولهای سفید به میکروبهایی که از راه های گوناگون وارد بدن می شوند ، حمله می کنند . معمولا ، تعداد زیادی از گلبولهای سفید در جنگ بر علیه بیماری ها و عفونت از بین می روند . تعداد بسیار زیادی از این سلول های مرده به صورت چرک مشتمع می شوند . دیگر اجزای تشکیل دهنده خون ، پلاکت ها هستند و وظیفه آنها کمک به انعقاد خون ، در هنگام خونریزی است . آنها کمک می کنند تا زخم ها و بریدگی ها سریعتر بهبود یابند .
همه ما بر حسب نوع گروه خونی A,B,AB, و O با یکدیگر دارای تفاوت هستیم . در موقع تزریق خون به بیماران ، دانستن گروه خون ، بسیار ضرورت دارد . در بیماری خونی یا خونریزی بر اثر جراحت و زخم ، انتقال خون صورت می گیرد و خونیکه تزریق می شود ، باید با خون بیمار ، همگروه باشد .
استخوان Bone
استخوان ، چهارجوب محکمی است که از گوشت و اندام های بدن همه مهره داران – موجوداتی که ستون مهره دارند – محافظت می کند . مواد سازنده همه استخوان ها یکی است و قسمت بیشتر آن را کلسیم ، تشکیل می دهد . استخوان ها از بیرون ، سخت و محکم و از درون نرم هستند . مغز استخوان در قسمت میانی آن قرار دارد ، جایی که گلبولهای قرمزجدید در آن ساخته می شود.
اسکلت انسان ، دارای چهارنوع استخوان است : استخوانهای دراز مانند استخوان های دست و پا ، استخوانهای پهن ، مانند جمجمه ، استخوانهای کوتاه مانند مچ و قوزک پا ، و استخوانهایی که ستون فقرات را تشکیل می دهند استخوانهای شکسته ، در صورتی که صحیح جا انداخته شوند ، دوباره به یکدیگر جوش می خورند و مانند قبل از شکستگی ، محکم خواهند شد ، اما به تدریج که سن انسان بیشتر می شود استخوان هایش شکننده شده ، آسان ترشکسته می شوند . از سوی دیگر ، استخوان های کودکان تل حدی قابلیت خمیدگی دارندو به آسانی نمی شکنند . اسکلت انسان بالغ ، در حدود ۲۰۶ استخوان دارد .
رگهای عصبی Nerve
رگهای عصبی ، تارهای بسیار زیادی از جنس سلول ( یاخته ) هستند که در سراسر بدن گسترده شده اند . هرگاه یکی ازاندام های ما با جسمی تماس حاصل کند رگهای عصبی ، پیامی را از طریقذ ستون فقرات به مغز ارسال می کنند . اگر ما احساس درد کنیم ، بلافاصله پیام دیگری از مغز فرستاده می شود تا عضو بدن ما را از محل تماس ، دور کند . رگهای عصبی ، همچنین هر حسی را مانند : منظره ، صدا و بو را به مغز می کنند . اندامهای حسی ، دارای رگهای عصبی مخصوصی هستند که در برابر حرارت نور، سرما و سایر محرک های اطراف ما ، واکنش نشان می دهند .
سیاهرگ Vein
سیاهرگها ، لوله های باریک در بدن ما هستند که خون مصرف شده را از تمام اندامهای بدن ، به قلب باز می گردانند . خون درون سرخرگ ها توسط قلب ، تلمبه می شود ، اما خون درون سیاهرگ ها ، دارای فشار نیست ، به همیت خاطر درون سیاهرگ ها دریچه هایی وجود دارد که از بازگشت خون جلوگیری کند .
مغز Brain
مغز ، همه بخشهای بدن را کنترل می کند . اندازه مغز بعضی از حشرارت به کوچکی یک ذره غبار است . حتی مغز بعضی از دایناسورهای عظیم الجثه هم به کوچکی یک گردو بوده است . اما پستانداران نسبت به جثه خود دارای مغز بزرگی هستند و در میان آنها انسان دارای بزرگترین مغز است . بخش وسعی از مغز انسان را ماده خاکستری سفیدی ، تشکیل می دهد . ماده خاکستری ، شامل سلول های عصبی و ماده سفید رنگ شامل تارهای عصبی است که پیام ها را از سلول های عصبی گرفته و به سایر اندامه های بدن می رسانند . همین تارها ، از سایر اندام های بدن نیز پیام هایی را به مغز می رسانند .
هر کدام از بخشهای مغز ، قسمت خاصی را کنترل می کند . برای مثال تفکر در بخش جلویی مغز انجام می شود ،به عکس ، بینایی از بخش پشتی مغز کنترل می شود .
تنفس Breathing
تنفس ، چیزی است که ما خیلی کم درباره آن فکر می کنیم . به محض اینکه کودکی متولد شود ، شروع به تنفس می کند و این کار را تا آخر عمر و بدون وقفه ادامه می دهد . این عمل در واقع نیاز بدن به اکسیژن هوا ست . انسان نیز همچون سایر حیوانات برای زنده ماندن به اکسیژن نیاز دارد. اکسیژن در حضم غذایی که می خوریم ، مصرف می شود و بدین وسیله ، انرژی لازم برای بدن را فراهم می کند .
ما هوا را به داخل شش ها می بریم . سپس هوا ، وارد لوله های بسیار ظریفی می شود که اکسیژن را وارد رگهای خونی می کنند ، بنابر این ، اکسیژن از طریق خون به تمام اندام های بدن می رسد . در عمل بازدم ، گاز دیگری به نام دی اکسید کربن از بدن خارج می شود تعداد تنفس یک فرد بالغ در حالت عادی ، بیست بار در دقیقه است ( تنفس کودکان ، معمولا سریعتر انجام می گیرد .)
پوست Skin
پوست ، پوشش خارجی بدن جانوران است این عضو مهم ، از بدن انسان ، محافظت کرده به سرما ، گرما و درد ، حساس است . پوست بدن انسان در قسمت هایی مانند ، کف پا ضخیم ، و در اندام هایی مانند پلک چشم ، ظریف و نازک است . پوست بدن انسان از دو لایه تشکیل شده است : لایه خارجی با نام اپی درمیس ، که دارای نوع ماده شیمیایی سازنده دنگ پوست است ؛ و لایه درونی با نام درمیس ، که شامل رگ های عصبی ، رگهای خونی ، غده های عروقی و ریشه مو است . پوست بدن یک انسان بالغ ، مساحتی در حدود ۷/۱ متر مربع را می پوشاند .
قلب Heart
قلب ، یکی از ماهیچه های اصلی بدن است و خون را از طریق سرخرگها و سیاهرگها به کلیه اندام های بدن می رساند. قلب یک انسان بالغ تا هنگام مرگ ، ۸۰ تا ۷۰ بار در دقیقه می تپد .
ویلیامهاروی پزشک انگلیسی (۱۶۵۷-۱۵۷۸) چگونگی عملکرد دقیق قلب را کشف کرد .
خون ، اکسیژن شش ها و انرژی حاصل از خوردن غذا را با خود حمل می کند سرخرگ ها این خون قرمز و غنی را به تمام اندام های بدن می رسانند . سیاهرگ های خون مصرف شده و تیره را به قلب باز می گردانند تا به کمک اکسیژن رسیده از شش ها تصفیه شود .
در صورتی که قلب از حرکت بایستد ، نرسیدن اکسیژن ، سبب مرگ آنی خواهد شد . اما پزشکان ، گاهی وقت ها قادر به بازگرداندن زندگی به شخصی که قلبش از حرکت ایستاده هستند . امروزه ، آنها اندام های فرسوده قلب را تعویض می کنند و حتی قلب انسانهایی را که تازه فوت کرده اند ، به جای قلب معیوب شخص بیمار ، جایگزین می کنند به این عمل ‘ پیوند قلب ‘ گفته می شود .
معده Stomech
معده شما کیسه ای ماهیچه ای به شکل اعصای واج گون است که دو سوی آن باز است . این عضو حساس ، نقش مهمی در حضم غذا به حده دارد . غذایی که شما می خورید ، ازراه مری ، وارد معده می شود . معده ، با استفاده از شیره ترشح شده خود ، غذا را مرطوب کرده شروع به حضم آن می کند . پس از پایان حضم غذا و کشته شدن میکروب های درون آن ، مواد درون معده ، با فشا ر به درون روده کوچک فرستاده می شود.
چشم Eye
چشم انسان ، اندازه شکل و رنگ اشیاء اطراف ما را نشان می دهد و قادر است چیزهایی به کوچکی یک حشره بسیار ریز در فاصله های خیلی نزدیک و نیز و ماه و ستارگان در فاصله های بسیار دور را روئیت کند .
چشم انسان ، بزرگ تر از آن قسمتی است که دیده می شود و بیشتر شبیه به یک دوربین عمل می کند . هردوی آنها ، پرتوهای نور ارسالی از اشیا را به منظور تشکیل یک تصویر واضح ، در نقطه ای خاص متمرکز می کنند .
پرتوهای نور ، از راه لایه ای پوستی و شفاف به نام ‘ غشائ مخاطی ‘ وارد چشم می شوند و سپس از یک لایه شفاف سخت به نام ‘ قرنیه’ عیبور می کنند . این لایه ها باعث شکست انکسار نور می شوند . عدسی چشم نیز آنها را روی شبکیه پشت چشم متمرکز می کند ؛ اما شما تصویر شکل گرفته در این نقطه را نمی بینید . مگر اینکه اعصاب حساس به نور که به شبکیه منتهی می شود از طریق ‘ عصب بینایی ‘ پیامی به مغز ارسال کنند.
برای خوب دیدن ، لازم است کلیه بخش های چشم به درستی کار کنند. برای مثال ، عنبیه ( بخش رنگی چشم ) باز یا بسته می شود تا مقدار ورود یا خروج نور را کنترل کند .
زبان Tongue
زبان اندامی ماهیچه ای صاف و قابل انعطاف است که درون دهان جای دارد . این عضو بسیار مهم بدن ، در چشیدن و خوردن غذا و نیز صحبت کردن به ما کمک می کند . فقط مهره داران ، دارای زبان هستند . برای مثال ، بدون استفاده از زبان ،نمی توان حرف های ‘ ت’ و ‘د’ را ادا کرد .
زبان قورباغه ها به قسمت جلویی دهانشان متصل است . مارها دارای زبان های دو تکه و یا چاک دار هستند و توسط آن بوهای موجود در هوا را حس می کنند .زبان گربه ها ، پوشیده از زاییده های گوشتی قلاب مانند بوده و همچون برس در شانه زدن و تمیز کردن پشمها به کار می روند.
غده Gland
غده ها اندام هایی هستند که مواد مخصوص مورد نیاز بدن را تولید می کنند. دو نوع غده ‘ ایندوکراین ‘( غده های داخلی ) و ‘اکسوکراین ‘ ( غده های خارجی ) وجود دارد . غده ها مواد خود را که هورمون نام دارد ، مستقیما به جریان خون ترشح می کنند . تیروئید ، یکی از غده های هورمونی اصلی است و هورمونهای آن مقدار انرژی مصرفی بدن را کنترل می کنند.
غده های خارجی ، مواد خود را از طریق لوله هایی به روده یا پوست بدن ، ترشح می کنند . عرق بدن ، اشک چشم و بزاق دهان ، از غده های خارجی ترشح می شوند.
مو Hair
مو ،عضوی است که مانند یک نخ جاندار ، از درون پوست پستانداران به سمت بیرئون رشد می کند . جنس مو نیز مانند جنس ناخن سم ، پر و پولک خزندگان است . وظیفه مو گرم نگه داشتن بدن و محافظت از پوست است . موه ها انواع مختلفی دارند. گربه دارای موهای نرم و کلفت است . بدن جوجه تیغی نیز با موهای نوک تیز و محکم با نام خار ( تیغ ) محافظت می شود .
شش Lung
ششها اندام های تنفسی انسان و بسیاری از حیوان ها هستند که اکسیژن موجود در هوا زا جذب کرده ، دی اکسید خون را به خارج بدن ، می فرستد .
ششهای شما ، اندامهای بزرگ و اسفناج مانندی در قفسه سینه شما هستند و در حالی که شما نفس می کشید آنها هم پر و خالی می شوند .
هنگام تنفس هوا از راه بینی و دهان وارد حلق شده سپس از طریق حنجره به نای می رود . نای در قفسه سینه ، به دو نایژه تقیم و هر نایژه به یک شش وارد می شود . هر نایژه در داخل شش به شعبه های بسیار زیادی به نام نایژک تقسیم می شود و هر شعبه نایژک انتهایی به کیسه کوچکی به نام کیسه هوایی منتهی می شود . در این قسمت عمل تزریق اکسژن به درون خون و نیز دفع دی اکسید کربن انجام می گیرد .
ششها ، به هوای پاکیزه نیاز دارند . افراد سیگاری یا کسانی که درشهر اهیآلوده زندگی می کنند و یا در محل کار با مواد آلوده کننده هو ا سر و کار دارند ، دچار بیماریهای ریوی می شوند .
شنوایی Hearing
شنوایی ، حسی است که مارا قادر به شنیدن انواع صدا ها می کند . اندام حسی که چنین امری را ممکن می سازد ، گوش نامیده می شود . برخی از انسانها، صدا ها را نمی شنود و ناشنوا هستند . این گونه افراد ، یا در هنگام تولد ناشنوا به دنیا آمده اند و یا به مرور زمان ، شنوایی خود را طی بیماری یا تصادفی از دست داده اند . افراد ناشنوا با استفاده از زبان علامت ها ، قادر به صحبت می شوند .
کلیه حیوانات مهره دار نیز مانند انسان ، دارای حس شنوایی هستند . برخی از این حیوانات ، بهتر از انسان صدا را تشخیص می دهند . برای مثال ، قدر شنوایی سگ و گربه از انسان بیشتر است . خفاشها ، با اینکه چشم ندارند ، با استفاده از شنیدن صدای برگشتی از برخورد با حشره ها ، آنها ر ا شکار می کنند .
بویایی ( شامه ) Smell
بویایی نیز همچون شنوایی و بینایی ، یکی از حس های بدن ماست انسان و سایر پستانداران ، از طریق بینی ، استشمام می کنند .هنگامی که ما بو می کشیم ، بو های موجود در اطراف ما ، توسط سلول های ویژه درون بینی ، جذب می شود . این سلول ها ، علامت های دریافتی را به مغز منتقل می کنند .
حس بویایی ما ، به دلیل کمک به تشخیص مزه ها و طعم خوب یا بد آن دارای اهمیت فراوانی است . بیشتر حیوانات دیگر ، دارای شامه ای قوی تر از انسان هستند . سگ ها قادرند با استفاده از قدرت بویایی خود ، طعمه را رد یابی یا تعقیب کنند. کرم های ابریشم ، بینی ندارند . اما با وجود این ، قدرت بویایی خوبی دارند . نوع نر اغین کرم ها و نیز پروانه ها ، بوی نوع ماده را از فاصله چند کیلو متری حس می کند .
دندان Teeth
دندانها اندامهایی ار بدن هستند که در ‘ جویدن غذا ‘ به ما کمک می کنند تا آسان تر بلعیده شود. دندانها ، دارای انواع آسیای کوچک آسیای بزرگ ، پیشین و نیش هستند .حیوانات گوشت خوار برای پاره کردن طعمه ، دارای دندانهابا نیش بسیار قدرت مندی هستند . گیاه خواران ، دندانهای پیشین بلند و آسیای بزرگی دارند تا به راحتی انواع علف ها را آسیاب کنند . انسان ، دارای هر سه نوع دندان است ؛ زیرا از هر نوع غذایی تغذیه می کند .
دندان ، دارای دو قسمت است : ریشه ، که دارای یک ، دو و یا سه پایه بوده و به استخوان ارواره متصل است . بخش دوم ، مینا یا تاج نامیده شده و قسمتی است که قابل رویت است . هنگامی که باکتری با قند ( شکر ) ترکیب شود ، پوسیدگی دندانها ، آغاژ می شود . این عمل ، پس از فرسوده کردن سطح خارجی دندان (مینا ) ، سوراخ هایی در آن ایجا د می کند که سبب نفوذ میکروب ، به درون آن می شود.