تعمیق باورهای دینی و نقش آن در نهادینه کردن عدالت اجتماعی

۲۴,۰۰۰ تومان

توضیحات
نظرات (0)

می دانیم که اگر تن از سلامت و اعتدال لازم برخوردار بود ، می تواند به رشد خود ادامه دهد. هر گونه اختلال در اندام ها و دستگاه های بدن موجب آشفتگی و فساد است. اگر میزان حرارت بدن از آنچه باید باشد، فراتر رود باعث تب شدید و بحران عمومی بدن و اگر پایین تر رود موجب ضعف و نوعی اختلال دیگر خواهد بود. درجه فشار خون تعداد گلبول های سفید و قرمز خون، اندازه ی ویتامین ها ی لازم برای بدن و غیره… . همه تابع نظم و اعتدالی است که هر گونه تخلّف و کم و زیادی موجب نوعی بیماری و بحران است. در برابر این بیماری ها و بی اعتدالی ها یا باید به شدّت مبارزه کرد تا از هر جهت اعتدال لازم را بوجود آورد، یا آماده ی سقوط و هلاکت بود.

با توجه به همبستگی شدید افراد در جامعه، می توان نوعی کیان و موجودیت برای جامعه پیدا کرد که در عین حفظ استقلال ارادی و خودی افراد، این کیان اجتماعی وجود دارد. موجودیت جامعه نیز، همچون موجودیت فیزیولوژیکی و کیان انسانی فرد تابع قوانینی است که البته مخصوص جامعه است و دوام و بقاء آن در سایه ی برخورداری از اعتدال اجتماعی خواهد بود. اگر در جامعه عدالت همه جانبه برقرار بود، محیط برای رشد و تکامل فراهم است، و روند عمومی حرکت تکاملی جامعه هماهنگ با روند تکاملی کلّ جهان خواهد بود، و در برابر هر نوع بی عدالتی موجب اختلال، فساد، ارتجاع و سقوط جامعه است.

از هدف های اساسی اسلام برقرار کردن عدل و قسط در جامعه و بوجود آوردن اعتدال کامل در امّت و جامعه اسلامی است .

لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط …
(( ما پیامبران خویش را با دلیل های آشکار فرستادیم و با آنان کتاب و میزان سنجش حق و باطل نازل کردیم تا مردم عدالت را به پای دارند )).

عدالت مهمترین صفت هر انسان مومن و بارزترین ویژگی یک حکومت دینی و مردمی است انسان در پرتو عدالت به کمال اخلاقی و بلوغ معنوی دست می یابد و نظام عدالت، موضوع ناشناخته و مبهمی نیست، شاید عده ای سخن گفتن از این موضوع و بررسی معنا و ابعاد گوناگون آن را غیر ضروری بدانند اما واقعیت های زندگی اجتماعی به گونه ای دیگر قضاوت می کند.

بر این اساس نه تنها پژوهش های علمی مجامع و مراکز تحقیقی درباره ی عدالت ضروری است بلکه کلّ جامعه ابتدا باید به مفهوم عدالت رجوع کند. بدین ترتیب جامعه انسانی خواهد توانست با شناخت بهتر و دقیق تر ابعاد و ارکان عدالت، زمینه اجرائی صحیح آن را در سطح زندگی فردی ، خانوادگی و اجتماعی خویش فراهم سازد.

خداوند متعال برای سعادت و هدایت انسان ها برنامه ای تحت عنوان دین در نظر گرفته است که اجرای احکام و قوانین آن جز از طریق تشکیل حکومت ضمانت اجرایی پیدا نمی کند، یکی از این احکام نورانی دین، عدالت اجتماعی است و از اهمّیت ویژه ای برخوردار است که یکی از اهداف بعثت انبیا اجرای آن در سایه ی حکومت اسلامی می باشد. مهم ترین وظیفه ی انبیا برقرار ساختن یک نظام عادلانه ی اجتماعی از طریق اجرای قوانین و احکام است.

به طور کلّی انبیا الهی مبعوث شدند برای خدمت به بندگان خدا ، خدمت به مظلومان و ستم دیدگان و اقامه ی عدل فردی و اجتماعی.

اصلاح اعتقادات دینی و امور دنیوی ما انسان ها به عدالت است ، عدل ، اساس سلامت جامعه و نشاط مردمان و عامل مشارکت همگان است. با تحقّق عدالت است که انگیزه ی خدمت به درستی فراهم می شود و رحمت و محبّت و برکت، جامعه را فرا می گیرد و برعکس جامعه ای که عدالت در آن برپا نیست، فاقد حیات انسانی و زندگی معنوی است. در آن اهتمام و برقراری عدالت نیست. مایه ی گمراهی است و حکومتی که عدالت هدف آن نیست و در راه برقراری عدالتی همه جانبه گام نمی زند، در مسیر هلاکت است و در چنین جامعه ای تربیت توده های مردم امری دشوار بلکه ناممکن است.

دین مبین اسلام در پی پرورش و رشد و شکوفایی انسان هایی است که هیچ گاه زیر سیطره ی ستمگران نروند و با هر گونه ظلم و ستم مبارزه کنند. اسلام از آزادی و حقوق انسان ها دفاع می نماید و در راستای هدف و بعثت انبیا یعنی تحقّق عدالت اجتماعی حرکت می کند.

ائمه ی بزرگوار ما نیز بر رعایت قسط و عدل در جامعه و اثرات اجتماعی آن تأکید فراوان داشتند به طوری که حضرت علی (ع) مهم ترین اثر عدالت را در سازندگی و اصلاح جامعه می دانستند. اجرای عدالت مخالفت ها را از بین می برد و دوستی و محبّت ایجاد می نماید و در عمران و آبادانی و صنعتی تأثیر به سزایی دارد.